Do miłośników ras polskich.
Wielokrotnie w różnych dyskusjach poruszany był problem
konieczności zbadania populacji ogara i gończego polskiego pod kątem występowania wad dziedzicznych wzroku. Zgłaszane były propozycje zatrudnienia genetyków i innych specjalistów po to żeby wspomóc hodowców i określić w jaki sposób u naszych psów dziedziczą się wady powiek i wzroku i jaki jest stan zdrowotny populacji na dziś.
Tymczasem okazało się że pomoc przychodzi do nas z niespodziewanej strony a my w większości tę pomoc ignorujemy.
Ponieważ szczerze wierzę że wszystkim Nam zależy na dobru rasy zarówno ogara jak i gończego polskiego, wydaje mi się że nasza ignorancja wynikała po prostu z niewiedzy. Dlatego pozwolę sobie przedstawić założenia pracy naukowej prowadzonej przez Dr hab. n. wet. Ireneusz Balickiego z Lublina, który próbował przebadać nasze psy na niektórych wystawach. Bardzo niska frekwencja skłoniła mnie do napisania tego postu.
Tekst dzięki uprzejmości dr. Balickiego.
BADANIA OKULISTYCZNE DOTYCZĄCE ZAGROŻEŃ DZIEDZICZNYMI WADAMI NARZĄDU WZROKU U OGARÓW POLSKICH, GOŃCZYCH POLSKICH I CHARTÓW POLSKICH
W Polsce występuje 5 rodzimych polskich ras psów, w tym 3 myśliwskie - są to charty polskie, ogary polskie i gończe polskie. Aktualnie mała liczebność osobników i niewielka pula genetyczna sprawia, że zaczynają pojawiać się różne wady genetyczne, w tym m.in. wady wzroku. Zwyrodnienie siatkówki jest nieuleczalną chorobą o podłożu genetycznym, opisaną u ponad 100 ras psów (jak dotychczas, do określenia licznych zmian typowych dla zwyrodnienia siatkówki stosowano termin progresywny zanik siatkówki, powszednie stosowany jest skrót przyjęty z języka angielskiego – progressive retinal atrophy – PRA). U chartów, ogarów i gończych polskich występuje zwyrodnienie siatkówki nie rozpoznane dokładnie pod względem klinicznym. Objawy kliniczne charakteryzujące się zmniejszeniem sprawności wzroku i zmianami w dnie oka, mogą pojawić się w różnych okresach życia psa.
W Polsce nie ma prawnego obowiązku badań okulistycznych wad dziedzicznych u psów rasowych (w wielu krajach takie przepisy istnieją) a więc nie znana jest skala występowania zwyrodnienia siatkówki i innych wrodzonych chorób u polskich ras psów myśliwskich oraz związane z tym zagrożenia co do rozwoju hodowli tych ras. Dziedziczne wady narządu wzroku powszechnie występują u wszystkich psów rasowych. Wykonane badania nad zwyrodnieniem siatkówki i innymi chorobami okulistycznymi u wielu ras psów pozwoliły na ustalenie podłoża genetycznego występowania tej wady i precyzyjne sklasyfikowanie choroby oraz ustalenie wieku w jakim choroba najczęściej się pojawia.
Chart polski gończy polski i ogar polski, jako rasy nieliczne i w większości osobników zamieszkujących w Polsce, są w badaniach pomijane. Przy tak małej populacji, małej puli genowej i prawdopodobnie wysokim spokrewnieniu osobników, wady genetyczne mogą pojawiać się coraz częściej. W związku z tym wydaje się niezbędne przeprowadzenie analizy aktualnego stanu populacji polskich psów ras myśliwskich, jej zinbredowania i procentowego określenia osobników, u których występują wrodzone schodzenia narządu wzroku.
Celem prowadzonych badań okulistycznych jest: ustalenie częstości występowania zwyrodnienia siatkówki i innych dziedzicznych wad narządu wzroku u chartów polskich, ogarów polskich i gończych polskich, określenie czasu pojawienia się pierwszych objawów okulistycznych co pozwoli na ustalenie optymalnego czasu badania.
Okulistyczne badania specjalistyczne są niebolesne i nieinwazyjne.
Wynik badan otrzymuje tylko właściciel, Klub na koniec badań uzyska szczegółowe ich zestawienie bez możliwości wglądu w certyfikat poszczególnego psa.
U chartów polskich, ogarów polskich i gończych polskich badania wykonywane są bezpłatnie u pozostałych ras psów badania są płatne.
Katedra i Klinika Chirurgii Zwierząt Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie w ramach programów badawczych prowadzi badania nad występowaniem dziedzicznych wad narządu wzroku u psów. Dr hab. n. wet. Ireneusz Balicki prof. nadzw., od 1985 roku jest nauczycielem akademickim w Katedrze i Klinice Chirurgii Zwierząt Wydziału Medycyny Weterynaryjnej UP w Lublinie. W 2005 roku na podstawi monografii „Badania nad rozpoznawaniem i leczeniem przewlekłego powierzchownego zapalenia rogówki u psów” otrzymał stopień naukowy doktora habilitowanego o specjalności chirurgia i okulistyka. Jest członkiem PTNW, PSLWMZ a także European Society of Veterinary Ophthalmology oraz Przewodniczącym Sekcji okulistycznej Komisji ds. Badania i Certyfikacji Wad Wrodzonych Zwierząt PSLWMZ . Jest autorem ponad 100 publikacji z zakresu okulistyki, anestezjologii i chirurgii weterynaryjnej.
Katedra i Klinika Chirurgii Zwierząt posada unikalny sprzęt do diagnostyki okulistycznej taki jak: zestawy oftalmoskopów do badania dna oka, tonometr cyfrowego do mierzenia ciśnienia wewnątrzgałkowego, soczewki do gonioskopii, lampe szczelinową a ponadto fundus kamerę Handy NM 2000, i elektroretinograf.. Fundus kamera Handy NM 2000 umożliwia bezpośrednią analizę i rejestrację badanych obszarów dna oka a jej połączenie z komputerem i specjalne oprogramowanie zapewnia zapis i katalogowanie wyników poszczególnych badań oraz analizę zmian siatkówki po bardzo krótkim badaniu pacjenta.
Katedra i Klinika Chirurgii zwierząt prowadzi badania we współpracy z Katedrą Hodowli Amatorskich i Zwierząt Dzikich Uniwersytetu przyrodniczego w Lublinie,
która utworzy jednolitą bazę rodowodową pozwalającą na potwierdzenie uwarunkowań genetycznych występowania dziedzicznych wad narządu wzroku i zajmie się opracowaniem programu kojarzeń zmierzającego do zmniejszania wystąpienia tych wad u ogara i gończego polskiego. Współpracujemy również z Polską Akademią Nauk w Krakowie gdzie planowane jest wykonanie badań genetycznych.
Dr hab. n. wet. Ireneusz Balicki
HARMONOGRAM BADAŃ:
1. W Katedrze i Klinice Chirurgii Zwierząt - Lublin – w każdy dzień roboczy po uprzednim telefonicznym uzgodnieniu. Kontakt i zapisy na badanie prof. Ireneusz Balicki tel. 603 066 376
2. Najbliższe badania wyjazdowe:
» 15-16.01.2011r. - ARCTURUS – Hodowla Psów Rasowych, Grochowice, kontakt i zapisy na badanie Pani Blanka Hobratowska tel. 603 86 84 66
»27.01.2011 ZEDERMAN k/Olkusza. Kontakt i zapisy na badanie prof. Ireneusz Balicki tel. 603 066 376
Chciałam tu jeszcze dodać:
- ta praca naukowa będzie miała sens tylko wtedy, gdy udostępnimy do badań dużą ilość psów
- badaniom powinny podlegać zarówno psy młode jak i stare
- na badania powinno się przyprowadzić również psy już badane (chodzi o zebranie jak największej liczby danych)
- szczególnie poszukiwane są psy które miały stwierdzone wady wzroku lub powiek
- bardzo szczególnie poszukiwane są też psy starsze
- a już najbardziej takie które dawały w przeszłości jakieś potomstwo
- przy okazji pobierane są też próbki DNA
- badania są bezpłatne a przypominam, że powinno się badać psu wzrok raz w roku.
- Pan doktor gwarantuje całkowitą dyskrecję zarówno co do zdrowotności psa jak i jego choroby.
Trochę wstyd, że próby przebadania naszych psów wzbudziły tak małe zainteresowanie.
Byłoby bardzo dobrze gdyby do tej pracy przyłączyli się hodowcy naszych ras 